Zamiast wymyślać różne pomysły nt. co by było gdyby trzeba sobie odpowiedzieć, dlaczego Piłsudski przeprowadził zamach wojskowy.
1 / Zdrada ryska.
Nawet w chwili obecnej , z perspektywy już prawie całego wieku, to co wydarzyło się w pierwszym okresie negocjacji ryskich w październiku 1920 roku wydaje się być niewiarygodną katastrofą. Banda endeckich zdrajców i ideologów od przewodnictwem Stanisława Grabskiego ( ten narodowiec, katolik i patriota, skończył jako prokomunistyczny figurant w Krajowej Radzie Narodowej Bieruta) , postanowiła pogrzebać całą politykę wschodnią Polski, pod pozorem, że jest ona oparta na nienarodowych podstawach. Celem było osłabienie wewnętrznej i zewnętrznej pozycji Piłsudskiego, głównego wroga endecji. A że przy okazji zadawano cios pozycji Polski , tym endecka banda się nie przejmowała. W wyniku osobistych rozmów Grabskiego i Dąbskiego z Joffem ( Zyd-komunista miał niezły ubaw, gdy ci idioci brali go na szczerość ), do których nie dopuszczono części delegacji i protestujących ekspertów, "nasi negocjatorzy" oddali z włąsnej inicjatywy we władanie rosyjskie Ukrainę ( z wydanie w ręce Moskwy ukraińskich patriotów), Białoruś (Joffe był zaszokowany, że Grabski proponuje mu oddanie zajętego przez polskie wojska Mińska Białoruskiego), znaczne obszary wschodniego Wołynia i Podola ( przekroczono mandat negocjacyjny MSZ).Zdziwione polskie oddziały musiały wycofać się na zachód 100 - 150 kilometrów z linii przerwania walk (mój dziadek mówił, że w październiku 1920 roku dowódcy powiedzieli im zwykłym żołnierzom,że tam dokąd dojdą na wschód będzie Polska, tak więc szli dzień i noc podpierając się nosami) , zostawiając zszokowana miejscową ludność mająca nadzieję, że koszmar komunizmu już za nimi.Endeccy patrioci w bolszewickich łapach pozostawili ok miliona polaków - katolików, którzy zostali w ciągu najbliższych 20 lat zmasakrowani ( w samej tylko sprawie tzw POW , w latach 1937-38, rozstrzelano indywidualnie 108 TYSIęCY Polaków ; a przecież NKWD mając wyznaczone limity do likwidacji, jeśli miała do czynienia z Polakiem , automatycznie oskarżała go o szpiegostwo na rzecz Polski i zabijała). Witos (chłopski sojusznik endeków) w swoich pamiętnikach wspomina ze wstrętem polskie delegacje przyjeżdżające z Podola, Wołynia, Mińszczyzny , Słuczczyzny i dorosłych mężczyzn ze łzami w oczach i na kolanach błagających jego, Premiera RP, żeby Wojsko Polskie nie odchodziło i nie zostawiało ich na pastwę moskiewskiej bolszewii. Jedyne co miał do powiedzenia to to , że polscy chłopi nie będą walczyć o majątki obszarników na wschodzie.
W ten sposób uległa likwidacji, pozycja Polski na wschodzie, pozycja, która stworzył jeden człowiek , Piłsudski , zaczynając od jednej maszyny drukarskiej w Wilnie, zbierając punkt po punkcie i dochodząc wysiłkiem swojego geniuszu aż do licytacji w sprawie Ukrainy ( w grze było również Zakaukazie).I nie przeszkadzała mu obecność polskich mniejszości na wschodzie, ani silne ruchy narodowe Ukraińców i Białorusinów; im były silniejsze tym lepiej , tym wszyscy silniejsi będziemy wobec Moskwy Jakże on musiał odczuć te zdradę. To był dla Piłsudskiego cios, po którym już nie był tym samym człowiekiem.Została mu już tylko Polska skrojona na endecką miarę.
2 / Zdrada konstytucji marcowej
Ale w tej Polsce pomimo,że większość obywateli szanowała autorytet i zasługi Piłsudskiego i na niego oddałaby swój głos, to w polityce partyjnej przewagę miały stronnictwa endeckie, których elity Marszałka nie tolerowały, bały się go i uważały za największe nieszczęście dla Polski. Nie chcąc więc dopuścić do przejęcia realnej władzy przez Piłsudskiego a spodziewając się , że będzie chciał zostać prezydentem RP, stworzono taką konstytucję, która odbierała prezydentowi nawet minimalną władze realną, przekazując ją w ręce stronnictw i sejmokracji ( również premier i rząd byli zależni od doraźnych przetasowań partyjnych w Sejmie). A zrobiono to w kraju, w którym kilka pokoleń uczyło się,że przyczyną jego upadku był brak silnej władzy wykonawczej, wszechwładza Sejmu i anarchia . Tak zrobili endeccy politycy, osłabiając w odrodzonej Polsce władzę wykonawczą dla doraźnego interesu partyjnego i osobistego. W Polsce , której pozycja międzynarodowa była niepewna i która otoczona była chwilowo osłabionymi mocarstwami rewizjonistycznymi . Tak więc Konstytucja Marcowa, która usunęła Marszałka Piłsudskiego poza nawias polskiego życia politycznego, była chwilowym triumfem , krótkowzrocznej polityki prawicy.Ale stała się ( i stać się musiała ) przyczyną Zamachu Majowego. Wykluczeni musieli powrócić.
3 / Ideologia endecji
Jeśli czyta się wypowiedzi Marszałka Piłsudskiego ( trudne bo posługiwał się modną ówcześnie młodopolska manierą ) albo słucha jego wypowiedzi na żywo ( również trudne, bo bardzo zaciągał z wileńska), to w zasadzie nie można współcześnie mieć do nich większych zastrzeżeń. Wprawdzie realia i szczegółowe kwestie uległy przedawnieniu, ale zrąb ideowy (a także ładunek emocji ) jest do przyjęcia . Ba nawet w ostatnich kilkunastu latach , wraz z odrodzeniem się narodów wschodnich i postępem praw człowieka wypowiedzi te nabrały nowej świeżości i aktualności. W końcu wytyczną dla polskiej polityki wschodniej jest koncepcja Giedroycia, ale przecież jej punktem wyjścia jest federacyjna koncepcja samostanowienia narodów Piłsudskiego. Giedroyć wskazał jedynie jak przezwyciężyć miazmaty endeckie w polskiej polityce wschodniej i działał przez wiele lat praktycznie w tym kierunku. Ale w okresie międzywojennym rząd dusz miała niestety ideologia endecka.Większość z nas nie byłaby w stanie jej nawet wysłuchać w czystej postaci taki był to stek bzdur.Wbrew jej apologetom, nie była to ideologia nowoczesnego,otwartego, europejskiego społeczeństwa, tylko obskurancka obyczajowo ( dominacja klerykalizmu ) i pełna agresji zaostrzającej antagonizmy etniczne i religijne w Polsce. Nie mogła ona posłużyć do budowy społeczeństwa takiego jak anglosaskie i francuskie. To była droga w inna stronę. Lloyd George premier brytyjski podczas negocjacji nad traktatem wersalskim wysłuchał wypowiedzi Romana Dmowskiego, tego rzekomo, który przyczynił się do polskiego "sukcesu " w Wersalu. Po zapoznaniu się z kwiatem myśli tego największego wizjonera endeków, brytyjski premier był przerażony ich wydźwiękiem. Upewnił się, że Polacy są organicznymi antysemitami i ksenofobami. Kto wie czy nie przyczyniło sie to do jego antypolskiej postawy przy rozstrzygnięciach przynależności terenów spornych. Ideologia endecka miała treść antydemokratyczną, nawołująca do masowej walki z mniejszościami etnicznymi. Zawierała elementy faszystowskie, rasistowskie i eugeniczne. Wszelkie próby wniesienia ustaw opartych na ideologii rasistowskiej i elementów eugeniki , było skutecznie blokowane w późniejszych latach przez rządy piłsudczykowskie. Jedna ta ideologia skutkowała atmosferą agresji , pobić czy nawet masowych zniszczeń ( nazywanych pogromami) . Skutkowała ona masowym poniżaniem współobywateli pochodzenia żydowskiego, ale także białoruskiego i ukraińskiego. Wszystko to działo się w kraju otoczonym przez agresywne potęgi, w którym 1/3 obywateli była pochodzenia niepolskiego. To ideologia wykluczania i wszczynania bratobójczej bitwy na tonącym okręcie, gdzie wszystkie ręce potrzebne są na pokładzie.
To były właśnie trzy główne grzechy endecji.
Dlatego właśnie Piłsudski musiał przeprowadzić ZAMACH MAJOWY.
